وبلاگ

 فصل اول : کلیات

 

1-1. بیان مساله: 1

 

1-2. سوابق مربوط پیشینه نظری و عملی.. 3

 

1-3. هدف تحقیق: 8

 

1-4. پرسش های تحقیق: 8

 

1-5. فرضیه های تحقیق: 8

 

1-5-1.فرضیه اصلی: 8

 

1-5-2. فرضیه های فرعی: 8

 

1-6. متغیرهای تحقیق: 8

 

1-7. هدف کاربردی تحقیق: 9

 

1-8. جنبه نوآوری و جدید تحقیق.. 9

 

1-9. روش کار(چگونگی جمع آوری داده ها) 9

 

فصل دوم : مبانی نظری

 

2-1. تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی.. 11

 

2-1-1. سلفی: 11

 

2-1-2. سلفیه: 11

 

2-1-3. نوسلفیسم: 11

 

2-1-4. القاعده: 12

 

2-1-5. رادیکالیسم اسلامی.. 12

 

2-1-6. اسلام سیاسی.. 12

 

2-1-7. بنیادگرایی.. 12

 

2-1-8. امنیت ملی: 13

 

2-1-9. خاومیانه: 13

 

2-2. بنیادگرایی و دین اسلام. 13

 

2-3. خصوصیات افراد بنیادگرا 15

 

2-3-1. بیزاری.. 16

 

2-3-2. دگماتیسم. 16

 

2-3-3. پستی- برتری.. 16

 

2-3-4. فعال گرایی- ستیزه جویی.. 16

 

2-3-5. اقتدارگرایی.. 16

 

2-3-6. ناشکیبایی.. 17

 

2-3-7. سوء ظن شدید- برنامهریزی.. 17

 

2-3-8. ایدهآلیسم- احساس وظیفه. 17

 

2-3-9. تندی- سرسختی.. 17

 

2-3-10. اطاعت- سازگاری.. 17

 

2-4. شاخص های بنیادگرایی.. 18

 

2-5. بنیادگرایی  مذهبی از دیدگاههای مختلف… 19

 

2-6. جریان های بنیادگرای اسلامی.. 22

 

2-6-1. جریان سلفی و نوسلفی.. 23

 

2-6-1-1. جریان سلفی.. 23

 

2-6-1-2. جریان نوسلفی (سلفی های رادیکال یا تکفیری ها) 24

 

 فصل سوم : بنیانهای فکری نوسلفیسم

 

3-1. حمد بن حنبل و سلفی گرایی.. 31

 

3-2. ابن تیمیه و سلفی گرایی.. 32

 

3-3. محمد بن عبدالوهاب و سلفی گرایی.. 37

 

3-4. اخوان المسلمین و سلفی گرایی.. 40

 

3-5. مودودی و سلفی گرایی.. 42

 

3-6. سید قطب و سلفی گری.. 44

 

3-7. قرضاوی و سلفی گری.. 50

 

3-8. غزالی و سلفی گری.. 52

 

 فصل چهارم : گروههای نوسلفی

 

4-1. پیدایش القاعده 55

 

4-1-1. دلایل و زمینه های شکل گیری القاعده 56

 

4-1-2. مراکز فعالیت… 56

 

4-1-3. سازمانها و گروه های سیاسی مبارز. 57

 

4-1-4. ایدئولو‍‍ژی، تفکر و اهداف القاعده 57

 

4-1-4-1. مولفه های اصلی تفکر القاعده 57

 

4-1-4-2. جهاد از دیدگاه عبدالله عزام. 58

 

4-1-4-3. جهاد از دیدگاه اسامه بن لادن. 60

 

4-1-4-4. جهاد از دیدگاه ایمن الظواهری: 61

 

4-1-5. ساختار سازمانی القاعده 64

 

4-1-6. عملیاتهای  القاعده 66

 

4-1-7. حضور القاعده در سایر کشورها 71

 

4-1-7-1. حوزه های پنجگانه القاعده 71

 

4-1-7-2. القاعده در عراق.. 74

 

4-1-7-3. القاعده در یمن.. 75

 

4-2. گروه تروریستی دولت اسلامی عرا ق و شام « داعش» 79

 

4-2-1. داعش کیست؟. 79

 

4-2-2. شعار ،پرچم و تفکر داعش… 80

 

4-2-3. قوانین و محدودیتهای اعلامی داعش… 81

 

4-2-4. نحوه تاسیس داعش… 81

 

4-2-5. کشورهای حوزه فعالیتی داعش… 82

 

4-2-6. نیروی انسانی داعش… 83

 

4-2-7. عناصر مهم و شاخص داعش… 84

 

4-2-8. تشکیلات و چارت داعش… 86

 

4-2-9. منابع تامین مالی داعش… 86

 

4-2-10. حامیان و پشتیبانان خارجی داعش… 86

 

4-2-11. اقدامات داعش در کشورهای مختلف منطقه. 87

 

فصل پنجم : نوسلفیسم و امنیت ملی ایران

 

5-1. نوسلفیگری جهادی در مناطق پیرامونی و امنیت ملی ایران. 91

 

5-2. سه سناریوی تغییر هویتی در ایران. 94

 

5-2-1. سناریوی نخست : سلفیه جهادی در عراق و کردستان. 94

 

5-2-2. سناریوی دوم : سلفیون شام. 95

 

5-2-3. سناریوی سوم : سلفیه عِلمی در کشورهای خلیج فارس… 100

 

5-3. تهدیدات هویتی جریان نوسلفی گری بر جمهوری اسلامی ایران. 103

 

5-4. تبلیغات ایدئولوژیکی گروه های  نوسلفی بر جمهوری اسلامی ایران. 104

 

5-5. مهم ترین پیامدهای امنیتی- سیاسی گسترش نوسلفی گری.. 106

 

5-6. تاثیر نوسلفی گری در عراق بر قومیت ها و امنیت جمهوری اسلامی ایران. 107

 

5-7. سلفی گری و ناسیونالیسم قومی عربی.. 110

 

5-8. مصادیق تهدیدات عینی صورت گرفته علیه امنیت ملی ایران از طرف گروههای نوسلفی منطقه: 111

 

نتیجه گیری کلی.. 114

 

 راهکارها 119

 

 منابع و ماخذ. 123

 

 

 

 1. فصل اول : کلیات

 

1-1. بیان مساله:

 

با فروکش نمودن تدریجی ملی گرایی در اوایل دهه 1970 در اغلب کشورهای اسلامی فرصتی برای مطرح شدن ایدئولوژی های بدیل فراهم شد. ناکامی های گذشته جوامع اسلامی در برخورد با غرب و نیز ناکامی جنبش های اسلامی در برابر حاکمان موجب شد که برخی جنبش های اسلامی عمل گراتر  و تندروتر شوندکه نتیجه آن حضور و افزایش نفوذ نوسلفیون و سایر گروههای اسلامی تندرو در منطقه خاورمیانه می باشد که این امر امنیت همسایگان این منطقه را نیز امروزه تحت تاثیر خود قرار داده است. از لحاظ مبانی اندیشه ای نوسلفی ها معتقدند که: «اسلام تحریف شده است و باید به اسلام اصیل برگشت و دوره خلافت اسلامی را برپا کرد. این جریان هیچ‌گونه اعتقادی به نوگرایی و دگراندیشی نداشته و بسیار تندرو هستند که هدف خود را بازگشت به دوران خلفای راشدین می دانند. خاورمیانه امروزی نقطه اصلی نشر و گسترش گفتمان اسلام سیاسی رادیکال هست»(ابراهیمی، 1392: 217-218).

 

غالب رهبران گروههای اسلام گرای فعال در سطح منطقه تربیت یافته گروههای تندرو در کشورهایی مانند عربستان سعودی، اردن، عراق، افغانستان و پاکستان می باشند. در حال حاضر بخش زیادی از رهبران و نیروهای بنیادگرای اسلامی به دلیل حملات هوایی آمریکا به مناطق امن آن ها در افغانستان و پاکستان به کشورهای مختلف خاورمیانه منتقل شده‏اند و علت اصلی آن ضعف دولت مرکزی و پوشش قبیله‏ای موجود در آن کشورها و همچنین وجود زمینه های مناسب ایدئولوژیک برای جذب نیرو، آمادگی، تجهیز، سازماندهی و انجام عملیات ها در آن کشورها می باشد(راستگو، 1391: 2). رشد جریان های افراطی نوسلفی در منطقه خاورمیانه باعث تسری آن به بخش هایی از خاک جمهوری اسلامی ایران نیز شده است. با گسترش فعالیت گروههای تکفیری و نوسلفی در منطقه ما شاهد تغییرات و تحولاتی در کنش سیاسی مناطق مرزی ایران هستیم که می تواند در آینده ای نه چندان دور مولفه های امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را نیز همانند سایر کشورهای همسایه درگیر با این پدیده، مورد تهدید قرار دهد.(ابراهیمی، 1392: 13).

 

 این پژوهش، پدیده نوسلفیسم را در ابعاد:

 

الف) سیاسی

 

  ب) امنیتی

 

در منطقه خاورمیانه مورد کنکاش قرار خواهد داد و تلاش خواهد کرد که ضمن برشمردن و پژوهش در مورد جنبه های مبهم و مجهول تحقیق همچون:

 

 1) عوامل اصلی رشد نوسلفیسم در خاورمیانه

 

 2) گروهها و احزاب اسلامی موثر در رشد نوسلفیسم در خاورمیانه

 

به این سوال اصلی پاسخ دهد که: 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 

ظهور نوسلفیسم در خاورمیانه و پیامدهای های آن بر امنیت ملی ایران چیست؟

 

1-2. سوابق مربوط پیشینه نظری و عملی

 

1-کتاب “بنیادگرایی و سلفیه” یکی از کتاب های مهمی است که در حوزه بازشناسی طیفی از جریان های دینی به کوشش حسین هوشنگی و احمد پاکتچی نگاشته شده است.این کتاب در 13 فصل پیرامون مسائلی چون پیجویی مفهوم بنیادگرایی،زمینه های تاریخی سلفیه، بنیان های نظری سلفیه، تاریخ فرهنگ سلفیه، عدالت در آرای سلفی ها، بازخوردهای بنیادگرایی و سلفیه، زمینه های اجتماعی رشد سلف گرایی در عصر مدرن، جریان شناسی بنیادگرایی،ارزش ضد امنیتی بنیادگرایی با تاکید بر نهضت سلفی-وهابی، بازشناسی بنیادگرایی و سلفیه در دوران معاصر، بنیادگرایی و اصلاح طلبی سلفی و… به رشته تحریر درآمده است.

5-“عصام العماد شاگرد بن باز” (مفتی و فقیه سعودی) در کتابی که به مناسبت گرویدن خود به تشیع، به رشته تحریر در آورده می‌نویسد: “هنگامی که کتاب‌های برادران وهابی را می‌‌خوانیم بر یقین ما افزوده می‌شود که آینده از آنِ مذهب تشیع است؛ زیرا آنان، خود، وسیله انتشار سریع و آشنایی با مذهب تشیع در بین وهابیان می‌باشند. .سپس از قول “شیخ عبدالله الغنیمان” (استاد “الجامعه الاسلامیه” در مدینه منوره) نقل می‌کند: “وهابیون به یقین دریافته‌‌اند، تنها مذهبی که در آینده، اهل سنت و وهابیت را به طرف خود، جذب خواهد کرد، همان مذهب شیعه امامی است”.

 

6-“مایکل برانت” در کتاب “نقشه‌‌ای برای جدایی مکاتب الهی” می‌نویسد: اسنادی دال بر دست های پشت پرده سازمان های امنیتی موساد و سیا برای اختلاف بین مسلمانان بیان می کند او در کتابش اندیشه ساختگی سلفی گری را آغاز این اختلاف می داند. او در این باره می گوید: “افرادی که با شیعه، اختلاف نظر دارند علیه شیعه، منظم و مستحکم هستند. باید شیعیان را کافر جلوه داد و آن‌‌ها را از جامعه جدا نمود و علیه آن‌‌ها مطالب تحرک‌برانگیز نوشت.

 

8-تحلیلگر مسایل امور خاورمیانه در بی بی سی، راجر هاردی، به منظور تحقیق در خصوص وهابی گری (برداشت سختگیرانه عربستان سعودی از اسلام) دو ماه را در عربستان سعودی گذراند. در بخش اول از دو گزارش او، راجر هاردی نگاهی دارد به این موضوع که آیا وهابی گری و دلارهای نفتی عربستان سعودی به گسترش افراط گرایی کمک کرده است یا خیر. در این تحقیق آمده که پتریک فیتزجرالد، یکی از دادستانهای ارشد آمریکا، به من نویسنده گفته است  که چگونه او متقاعد شد که یک سازمان خیریه سعودی که مقر آن در شیکاگو بود، برای القاعده فعالیت کند. مقامات آمریکایی این سازمان خیریه با نام “بنیاد خیرخواهی” را در سال 2002 بستند. دو سال پس از آن یک سازمان خیریه دیگر سعودی با نام “الحرمین” تحت نظر قرار گرفت.

 

و………

 

1-3. هدف تحقیق:

 

رونمایی از فرآیند ناامن کردن منطقه توسط نوسلفیسم به جهت تضعیف حکومت جمهوری اسلامی ایران هدف این تحقیق می باشد.

 

1-4. پرسش های تحقیق:

 

سوال اصلی:

 

 نوسلفیسم در خاورمیانه و پیامدهای های آن بر امنیت ملی ایران چیست؟

 

سوالات فرعی:

 

1-عوامل اصلی رشد نوسلفیسم در خاورمیانه کدامند؟

 

2-گروهها و احزاب اسلامی چه نقشی در رشد و گسترش نوسلفیسم در خاورمیانه دارند؟

 

1-5. فرضیه های تحقیق:

 

فرضیه اصلی:

 

عملکرد نوسلفیسم در منطقه موجب تهدید امنیت ملی ایران شده است

 

 فرضیه های فرعی:

 

1-ضعف و ناکارآمدی حکومت های منطقه و همچنین مداخلات خارجی(منطقه ای و فرا منطقه ای) عوامل اصلی در رشد نوسلفی گرایی در منطقه خاورمیانه می باشند.

 

2-گروهها و احزاب اسلامی بازیگران مهم و تعیین کننده در رشد و گسترش نوسلفیسم در خاورمیانه می باشندند.

 

1-6. متغیرهای تحقیق:

 

متغیر مستقل: نوسلفیسم در خاورمیانه

 

متغیر وابسته: تهدید امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

 

1-7. هدف کاربردی تحقیق:

 

1-8. جنبه نوآوری و جدید تحقیق

 

بعد از حادثه 11 سپتامبر 2001 شاهد تحولی زرف، بنیادی و رادیکال در خاورمیانه هستیم و آن به وجود آمدن جنگ های مذهبی گسترده در قالب تفکرات تند سلفی تکفیری-جهادی در منطقه  می باشد به گونه ای امروزه این منطقه و اتفاقات آن کانون توجه جهانیان قرار گرفته است.باید گفت که این اتفاق امری نو و جدید در خاورمیانه می باشد که دامنه آن کم کم به کشور جمهوری اسلامی ایران نیز گسترده شده و گریبانگیر ما نیز شده است و روز به روز بر شدت و حدت این مشکل فرهنگی-مذهبی-امنیتی افزوده می شود. 

 

1-9. روش کار(چگونگی جمع آوری داده ها)

 

1)نوع روش تحقیق:

 

   نوع روش تحقیق کیفی می باشد.

 

2)روش گردآوری اطلاعات(کتابخانه ای، میدانی و…):

 

داده های تحقیق از طریق مطالعه اسنادی ،  کتابخانه ای و اینترنتی گردآوری خواهد شد.

 

3)ابزار گردآوری اطلاعات:

 

فیش برداری- اینترنت – نرم افزار

 

4)روش تجزیه و تحلیل اطلاعات:

 

روش تجزیه تحلیل اطلاعات به صورت تحلیل محتوایی- توصیفی خواهد بود